ลายแปดอาชา

เสน่ห์ของสัตว์มงคลบนเครื่องลายครามจีน  

เครื่องลายคราม หรือเครื่องกระเบื้องเคลือบน้ำเงินขาวนั้นล้วนแต่เต็มไปด้วยสัญลักษณ์มงคล อันเนื่องมาจากความเป็นนักคิดและนักปรัชญาของชาวจีน เหล่านักสะสมคงคุ้นเคยกับลวดลายสัตว์มงคลต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น มังกร หงส์ หรือสิงโต ที่มักปรากฏอยู่บนเครื่องลายครามหลากหลายประเภท แต่ถ้าพูดถึงอีกหนึ่งลวดลายสัตว์มงคลที่ได้รับความนิยมคงหนีไม่พ้นลายอาชา ซึ่งความพิเศษของลวดลายนี้คือการปรากฏตัวของอาชาทั้งแปด 

ลายแปดอาชา หรือม้าแปดตัวนั้นเป็นที่รู้จักในภาษาจีนว่า ปาจวิ้นถู หรือ 八骏图 (Bā Jùn Tú) ซึ่งแปลตรงตัวว่า ภาพของม้า 8 ตัว เริ่มปรากฏเป็นลวดลายอันวิจิตรงดงามบนเครื่องถ้วยตั้งแต่สมัยการเปลี่ยนผ่านสู่รัชสมัยของจักรพรรดิหย่งเจิ้น Yongzheng period (ค.ศ. 1723 – ค.ศ. 1735) ซึ่งมีที่มาจากวรรณกรรมจีนโบราณเรื่องบันทึกการเดินทางของโจวหวาง (周王傳) เล่าเรื่องราวของกษัตริย์มู่แห่งโจว Zhōu Mù Wáng (周穆王) ผู้เป็นกษัตริย์องค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์โจว (1046 – 256 ปีก่อนคริตศักราช) เขาครองราชย์เป็นเวลานานกว่า 55 ปี และได้รับยกย่องในการสร้างความเปลี่ยนแปลงและปฏิรูปบ้านเมือง 

ด้วยความที่กษัตริย์มู่แห่งโจวมีอายุยืนยาวและครองราชย์เป็นเวลานาน จึงได้เกิดเป็นตำนานการเดินทางของกษัตริย์ผู้ปรารถนาจะมีชีวิตเป็นอมตะ เขาออกเดินทางไปยังเทือกเขาคุณลุ๋น Kūnlún (崑崙) เพื่อตามหาลูกท้อวิเศษ ทำให้เขาได้พบกับซีหวังหมู่ Xīwángmǔ (西王母) หรือพระพันปีตะวันตก ผู้เป็นเจ้าของสวนท้อศักดิ์สิทธิ์ที่ตำหนักเหยาฉือหรือตำหนักสระหยก ในระหว่างการเดินทาง สารถีผู้กล้าหาญนามว่า เจ้า ฟู่ Zào Fù (造父) ได้ขี่รถม้าพากษัตริย์มู่แห่งโจวเดินทางไปยังที่หมาย โดยรถม้าถูกลากด้วยม้าแปดตัว

นอกจากนั้นยังมีความเชื่อว่า แปดอาชา เป็นตัวแทนของคุณธรรมที่กษัตริย์พึงมี อีกทั้งอาชาแต่ละตัวยังสื่อความหมายมงคล โดยอาชาทั้ง 8 มีชื่อดังนี้ 

• หัวหลิว หรือ 驊騮 (Huá Liú) อาชาสีแดงพร้อมกับแผงคอสีดำ ตัวแทนของความเจริญรุ่งเรืองทางธุรกิจ 
• ลวี่เอ่อร์ หรือ 騄耳 (Lù ěr) อาชาสีเขียวเหลือง เกี่ยวเนื่องกับยศถาบรรดาศักดิ์
• ชื่อจี้ หรือ 赤驥 (Chì Jì) อาชาสีแดงเป็นสัญลักษณ์ของความร่ำรวย 
• ไป๋ซี หรือ 白羲 (Bái Xī) อาชาสีขาวบริสุทธิ์เป็นตัวแทนของความยั่งยืนและความรัก 
• ฉวีหวง หรือ 渠黃 (Qú huáng) อาชาสีเหลืองเป็นตัวอย่างของความรอบรู้
• ยวี๋หลุน 逾輪 (Yú lún) อาชาสีม่วงเป็นอาชาที่สามารถวิ่งได้ถึง 1,000 ลี้ 
• เต้าหลี 盜驪 (Dào lí) อาชาสีดำเป็นอาชาที่สามารถแก้ไขสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างดี
• ซานจื่อ 山子 (Shānzi) อาชาสีขาวนวลเป็นสัญลักษณ์ของความสุขและความสามัคคี
  

ถือได้ว่าเรื่องราวตามวรรณกรรมโบราณจีน ร่วมกับความหมายมงคลทำให้อาชาทั้ง 8 กลายเป็นที่นิยมในหมู่นักกวีและศิลปินจีน อีกทั้งยังเป็นสัญลักษณ์ของพาหนะหรือการเดินทางของเหล่ากษัตริย์ ลายอาชาทั้ง 8 จึงถือว่าเป็นอีกหนึ่งลวดลายสัตว์มงคลที่มักปรากฏอยู่บนเครื่องถ้วยลายครามและควรค่าแก่การสะสมเป็นอย่างยิ่ง 

ประมูลชิ้นงานตกแต่งด้วยลายแปดอาชาในงานประมูล Timed Auction เปิดให้ประมูลถึงวันที่ 1 ตุลาคมที่ http://bitly.ws/uwyh

Lot 516 จานรองคู่กระเบื้องเคลือบน้ำเงินขาวเขียนลายนอกและลายในลายม้าแปดตัว ที่ขอบเขียนลายดอกเหมยบนพื้นคราม

สไตล์จีนจากศตวรรษที่ 19

Lot 610 ชุดถ้วยชาทรงโอกระเบื้องเคลือบน้ำเงินขาวลายม้าแปดตัว

สไตล์จีนจากศตวรรษที่ 19

Lot 613 ถาดชาทรงกลมกระเบื้องเคลือบน้ำเงินขาวลายม้าแปดตัว

สไตล์จีนจากศตวรรษที่ 19

Lot 659 ถ้วยชามีฝาปิดคู่กระเบื้องเคลือบน้ำเงินขาวลายม้าแปดตัว

สไตล์จีนจากศตวรรษที่ 19

Lot 661 ชุดภาชนะถ้วยชา,จานรองและฝากระเบื้องเคลือบน้ำเงินขาวลายม้าแปดตัว

สไตล์จีนจากศตวรรษที่ 19