ถ้วยชากระเบื้องลายสุริยเทพ

นักสะสมต่างทราบกันดีว่าวัตถุโบราณคือ สิ่งที่บ่งบอกถึงสมบัติแห่งกาลเวลาและประวัติศาสตร์ 

ชุดเครื่องถ้วยกระเบื้อง หรือชุดเครื่องชาโบราณก็เป็นอีกหนึ่งของสะสมที่ควรค่าแก่การเก็บรักษา เนื่องจากมีจุดกำเนิดอันยาวนานย้อนไปตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา 

ในการประมูล Timed Auction ในครั้งนี้ RCB Auctions ได้นำถ้วยชากระเบื้องไทย-จีนลายสุริยเทพ ที่มีต้นกำเนิดมาจากชุดน้ำชาลายตราประจำตัวของขุนนางคนสำคัญ สะท้อนถึงรสนิยมชนชั้นปกครองของชาวสยามในสมัยรัตนโกสินทร์ยุคแรกมานำเสนอ โดยความนิยมของชุดเครื่องชานี้ได้รับอิทธิพลมาจากการค้าขายกับประเทศจีนในสมัยรัชกาลที่ 3 และ 4 จนทำให้เป็นที่แพร่หลาย 

ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีการออกแบบเครื่องชาลายครามที่ตกแต่งด้วยลวดลายรูปใบหน้าที่มีรัศมีคล้ายแสงอาทิตย์เปล่งประกายออกมาอย่างประณีต เรียกว่าลายสุริยเทพ หรือ สุริยมณฑล เป็นชุดเครื่องชาที่ออกแบบมาเพื่อเป็นเครื่องสังเค็ดในงานพระราชทานเพลิงศพของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (นามเดิม ช่วง บุนนาค) หนึ่งในขุนนางตระกูลบุนนาค ผู้มีบทบาทสำคัญในการเมืองการปกครองของสยามในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยเริ่มเข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) และได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ซึ่งนับเป็นผู้ที่ดำรงตำแหน่ง “สมเด็จเจ้าพระยา” เป็นคนสุดท้าย นอกจากนี้ ท่านยังเคยดำรงตำแหน่งเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ระหว่างปีพ.ศ. 2411-2416 ซึ่งในเวลานั้นพระองค์ยังไม่ทรงบรรลุราชนิติภาวะ จึงถือได้ว่าสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ หรือ ช่วง บุนนาค เป็นหนึ่งในบุคคลประวัติศาสตร์ที่ทรงอำนาจและมีความสำคัญกับประวัติศาสตร์ไทยเป็นอย่างยิ่ง 

ฉะนั้น ถ้วยชากระเบื้องไทย-จีนโบราณจึงไม่เพียงแต่เป็นสมบัติล้ำค่าของหนึ่งในบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ แต่ยังถือเป็นสมบัติแห่งกาลเวลาที่มอบโอกาสให้ผู้คนในยุคปัจจุบันได้ชื่นชมถึงคุณค่าและความสำคัญของวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ไทย

Lot 554 ถ้วยชาทรงกระบอกกระเบื้องเคลือบน้ำเงินขาว เขียนลายตราสุริยเทพ เป็นสัญลักษณ์ของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) (1 ชิ้น)

สไตล์ไทย-จีนจากศตวรรษที่ 19

ขนาด: กว้าง 8.5 ซม. สูง 5 ซม.

แหล่งที่มา: เกษศิรินทร์ ผลธรรมปาลิต, สำรวจ ชุดน้ำชาจีน เครื่องถ้วยกระเบื้อง ที่สะท้อนรสนิยมชาวสยามต้นรัตนโกสินทร์. SARAKADEE LITE.