Year of the Rat

นิทรรศการ Year of the Rat เป็นส่วนหนึ่งของงาน Bangkok Art Biennale 2020 และยังถือเป็นเป็นนิทรรศการเดี่ยวครั้งแรกในประเทศไทยของอ้าย เวยเวย (Ai Weiwei) ศิลปินและนักเคลื่อนไหวจีนชื่อดัง

ปี 2020 นี้ เป็นปีชวดและเป็นปีเกิงจื่อ (Gengzi) ด้วย “หนู” เป็นสัตว์ตัวแรกในปี 12 นักษัตรจีน

ในประวัติศาสตร์จีน ปีเกิงจื่อมักจะเป็นปีที่มีเหตุการณ์สำคัญ วนมาทุก ๆ 60 ปี เช่นในปี 1849 ประเทศจีนได้รับผลกระทบจากสงครามฝิ่น ซึ่งนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่คาดไม่ถึง ในปี 1900 กลุ่ม “Boxers” ได้เผาโบสถ์ ฆ่านักเผยแผ่ศาสนาและชาวคริสเตียนจำนวนมาก และจักพรรดินีฉือสี่ ได้ประกาศสงครามกับอังกฤษ สหรัฐอเมริกา ฝรั่งเศส รัสเซีย เยอรมนี ญี่ปุ่น อิตาลี และออสเตรียในเดือนสิงหาคม และกองกำลังพันธมิตรได้บุกเข้ามายึดเมืองปักกิ่ง ในปี 1960 ประเทศจีนได้รับผลกระทบจากการขาดแคลนอาหารและความอดอยาก ในเวลาเดียวกัน นักกวีนาม อ้าย ชิง บิดาของอ้าย เวยเวย ถูกมองว่าเป็น “ฝ่ายขวา” เขาถูกย้ายจากกองกำลังพลก่อสร้างซินเจียงไปที่กองเกษตรกรรมที่ 8 ซึ่งอ้าย เวยเวย อาศัยอยู่กับพ่อเขาที่นั่นเป็นเวลา 16 ปี

ปี 2020 นี้เองก็เป็นปีเกิงจื่อ ในวันก่อนตรุษจีน เมื่องอู๋ฮั่นได้ประกาศปิดเมือง และภายในเวลาเพียงไม่กี่เดือน ผู้ติดเชื้อโควิด 19 ได้สะสมเกินสิบล้านคนทั่วโลก ในอารยธรรมของมนุษย์เรา 60 ปี ไม่ใช่ช่วงเวลาที่ยาวนานขนาดนั้น แต่ถึงอย่างนั้นคนส่วนใหญ่จะได้ผ่านปีชวดที่เป็นปีเกิงจื่อเพียงแค่หนึ่งครั้งในชีวิตเท่านั้น
การกลับมาอีกครั้งของปีชวดและปีเกิงจื่อนี้ ทำให้นิทรรศการของอ้าย เวยเวยพิเศษกว่าทุกครั้ง

ชุดงานไฮไลท์ของนิทรรศการ Year of the Rat เป็นงานศิลปะภาพวาดหัวของสัตว์ใน 12 ปีนักษัตร งานชิ้นนี้เป็นเหมือนพื้นหลังทางประวัติศาสตร์ของทั้งนิทรรศการ ซึ่งผสมผสานชุดผลงานที่มีชื่อเสียงของอ้าย เวยเวยสองชุดคือ Beast Head และ Lego โดยผลงานเลโก้ทั้ง 12 ชิ้น เป็นส่วนขยายของชุดผลงานที่ชื่อว่า Circle of Animals/ Zodiac Heads ซึ่งเป็นแบบจำลองของหัวสัตว์ใน 12 ปีนักษัตรในพระราชวังฤดูร้อนเก่า งานศิลปะต้นฉบับถูกขโมยและกระจัดกระจายไปทั่วโลกในปี 1860 ตอนที่อังกฤษกับฝรั่งเศสบุกพระราชวังฤดูร้านเก่า ถึงแม้ว่างานบางชิ้นถูกนำกลับมาเก็บที่ปักกิ่ง สำหรับคนจีนหลายคน งานศิลปะชุดนี้เป็นสัญลักษณ์ของความโกรธแค้น และความอัปยศอดสูเป็นเวลายาวนานกว่าหนึ่งร้อยปี

อ้าย เวยเวย ทราบถึงผลกระทบทางการเมืองของงานศิลปะเหล่านี้ เขาจึงคัดลอกและสร้างหัวสัตว์ของ 12 นักษัตรขึ้นมาใหม่ เป็นงานศิลปะที่เดินสายจัดแสดงไปมากกว่า 40 เมืองทั่วโลก โดยงานชุดนี้สอดแทรกความคิดเห็น การเสียดสี และประชดประชันของอ้าย เวยเวย เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ยุคนั้นไว้ด้วย
นอกจากนี้ภายในงานยังมีจัดแสดงชิ้นงานประติมากรรมอื่น ๆ อย่าง Ring W and Ring M ที่ได้รับรางบันดาลในมาจากอารยธรรมเก่าแก่สองอารยธรรม กรีกและอียิปต์โบราณ หรือ รอยขีดเขียนบนใบหน้าของเหมาเจ๋อตง ที่สื่อถึงการกระทำที่ยั่วยุ และผลลัพธ์ที่คาดไม่ถึง

เกี่ยวกับศิลปิน
อ้าย เวยเวย (Ai Weiwei) เป็นศิลปินร่วมสมัยและเป็นนักเคลื่อนไหวของจีน เขาร่วมมือกับ Herzog และ de Meuron สถาปนิกชาวสวิสเซอร์แลนด์ในฐานะที่ปรึกษาด้านศิลปะของสนามกีฬาแห่งชาติปักกิ่งสำหรับการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกปี 2008 ในฐานะนักเคลื่อนไหวทางการเมือง เขาได้วิจารณ์จุดยืนของรัฐบาลจีนอย่างเปิดเผย เอ่ยถึ29 ตุลาคม – 10 ธันวาคม 2563างต่างๆ หลังจากเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหว ซึ่งสร้างความเสียหายให้โรงเรียนใรมลฑลเสฉวนในปี 2008 และในวันที่ 3 เมษายน ค.ศ. 2011 อ้าย เวยเวยได้ถูกจับกุมที่สนามบินนานาชาติปักกิ่ง และถูกคุมขังเป็นเวลา 81 วัน โดยถูกกล่าวหาว่าเป็นอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ

ในปี 2019 อ้าย เวยเวย ได้รับรางวัล GQ Magazine Men of the Year 2019 ในประเภทศิลปิน นอกจากนี้นิทรรศการใหญ่ที่สุดของเขาที่ชื่อว่า “RAIZ” ติดอันดับสูงสุดสำหรับนิทรรศการเดี่ยวในแบบสำรวจของ The Art Newspaper Visitor Figures ในปี 2019

คลิปสัมภาษณ์สุดพิเศษ virtual conversation กับ อ้าย เว่ยเว่ย หนึ่งในศิลปินจีนผู้ทรงอิทธิพลมากที่สุดในเวลานี้ มาฟังแนวคิดและการทำงานของเขากัน

ขอขอบคุณ Tang Contemporary Art Bangkok และทีมงานของศิลปินที่ทำให้เกิด virtual conversation กับสื่อมวลชนในวันเปิดนิทรรศการที่ผ่านมาครับ
ใครสนใจอยากชมผลงานจริงของอ้าย เว่ยเว่ย มาชมนิทรรศการ “Year of The Rat” ซึ่งนำคุณย้อนเวลาสู่ประวัติศาสตร์ในรูปแบบที่ไม่เหมือนใครผ่านงานศิลปะอันโดดเด่นของเขาที่สร้างสรรค์จากวัสดุอย่างเลโก้และหินอ่อน

จัดที่ Tang Contemporary Art ชั้น 2 ของริเวอร์ ซิตี้ แบงค็อก ชมฟรี งานนี้เป็นส่วนหนึ่งของ Bangkok Art Biennale 2020
Tang Contemporary Art Bangkok เปิดวันอังคาร – วันอาทิตย์ 11.00 น. – 19.00 น. ปิดวันจันทร์