‘Impressionism’ ชื่อนี้ได้มายังไง?

‘Impressionism’ ชื่อนี้ได้มายังไง?
ในประวัติศาสตร์ศิลปะตะวันตก มีชื่อเรียกลัทธิศิลปะมากมาย ซึ่งแต่ละชื่อก็ยากที่จะจำ ยิ่งแปลเป็นไทยด้วยแล้วยิ่งงงใหญ่ เอาละ นิทรรศการแรกที่สำคัญที่เรากำลังจะจัดขึ้นในปี 2021 นี้คือ The Impressionists รวบรวมผลงานชิ้นสำคัญของศิลปินมากถึง 10 คนจากลัทธิอิมเพรสชั่นนิสม์ (Impressionism) หรือแปลเป็นไทยแบบตรงตัวก็คือ ‘ลัทธิประทับใจ’ ซึ่งเล่าถึงที่มาของชื่อให้เข้าใจกันได้ง่าย

เรื่องมีอยู่ว่า โคลด โมเนต์ (Claude Monet) ศิลปินชาวฝรั่งเศสผู้เป็นหัวหอกที่สำคัญคนหนึ่งของลัทธินี้ได้วาดภาพอันโด่งดังที่ชื่อว่า ‘Impression Sunrise’ ในปี 1872 เป็นภาพวิวพระอาทิตย์ขึ้นที่ เลอ อาฟเวรอ (Le Havre) ซึ่งเป็นเมืองท่าของแคว้นนอร์มังดี (Normandie) ทางตอนเหนือของฝรั่งเศส โมเนต์และครอบครัวได้ย้ายไปใช้ชีวิตอยู่ที่เมืองนี้ (หาอ่านต่อได้ในหนังสือนิทรรศการ)

ต่อมาในปี 1874 โมเนต์ได้รวมกลุ่มกับเพื่อนศิลปินคนอื่นๆ อย่างเรอนัวร์ (Renoir) เดอกาส์ (Degas) และ ปิสซาโร (Pissaro) ผู้มีอุดมการณ์เดียวกันคือไม่สร้างงานศิลปะตามขนบนิยมที่สถาบันวิจิตรศิลป์  (Académie des Beaux Arts – Academy of Fine Arts) ได้กำหนดไว้ ผลงานของพวกเขาจึงไม่ได้รับเลือกให้ไปจัดแสดงที่ซาลง (Salon) หรือนิทรรศการที่รัฐบาลจัดขึ้นทุกปี โดยสถาบันนี้จะเป็นผู้คัดเลือกว่าผลงานชิ้นใดจะได้จัดแสดง แต่พวกเขาก็ไม่ยอมแพ้ด้วยการตั้งกลุ่มศิลปินอิสระขึ้นมาและจัดนิทรรศการกันเองที่สตูดิโอของนาดาร์ (Nadar) ช่างภาพชาวฝรั่งเศส โดยมีเอ็ดมงด์ (Edmond) พี่ชายของเรอนัวร์รับหน้าที่ช่วยทำสูจิบัตรนิทรรศการนี้ เขามีข้อโต้แย้งกับเหล่าศิลปินในเรื่องการตั้งชื่อภาพซึ่งเขาคิดว่า “น่าเบื่อ” ว่ากันว่าครั้งหนึ่งเอ็ดมงด์ได้ถามโมเนต์ว่า “ทำไมคุณถึงตั้งชื่อภาพจิตรกรรมของคุณได้น่าเบื่อเช่นนี้อย่าง “เข้าสู่สวน” “ออกจากสวน” “พระอาทิตย์ขึ้นในสวน” โมเนต์ยักไหล่และแนะนำให้เพิ่มคำว่า “ประทับใจ” (Impression) เข้าไปซึ่งกลายมาเป็นชื่อเรียกงานศิลปะสไตล์นี้ทั้งหมด

และแล้วความขบถของศิลปินกลุ่มนี้ก็ประสบผลสำเร็จ นิทรรศการที่พวกเขาจัดขึ้นเป็นครั้งแรกกลายเป็นข่าวดังครึกโครมและถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก นักข่าวนาม หลุยส์ เลอรอย (Louis Leroy) ได้เขียนประนามภาพ ‘Impression Sunrise’ ของโมเนต์ไว้ว่า “ความประทับใจ ฉันแน่ใจและกำลังบอกกับตัวเองว่ารู้สึกประทับใจ มีความประทับใจอยู่ในภาพ ภาพนี้ช่างดูอิสระและขาดการทำงานอย่างหนักแบบที่ศิลปินเขาทำกัน! ภาพตกแต่งบนผนังยังดูประณีตเสร็จสมบูรณ์กว่าภาพวิวทะเลชิ้นนี้เสียอีก”

แต่การ ‘ประนาม’ ครั้งนี้กลับกลายเป็นที่มาของชื่อเรียกศิลปะลัทธิ ‘ประทับใจ’ ที่ประวัติศาสตร์ศิลป์ต้องจารึกไว้ในศตวรรษที่ 19
พร้อมหรือยังกับ The Impressionists นิทรรศการมัลติมีเดียที่นำเสนอผลงานของศิลปินหัวขบถทั้ง 10 คน งานนี้พิเศษขึ้นกว่าเดิมด้วยอินสตอลเลชั่นในโซนต่างๆ ที่เนรมิตผลงานมาสเตอร์พีซให้ทุกคนได้ใกล้ชิดกับศิลปะมากขึ้น ใครที่อยากไปเที่ยวแต่บินไปไหนไม่ได้ช่วงนี้ มาดูนิทรรศการนี้จะทำให้รู้สึก ‘ประทับใจ’ เหมือนบินไปฝรั่งเศสเลยล่ะ

สามารถซื้อบัตรเข้าชมงานได้ที่ https://www.zipeventapp.com/e/theimpressionists
เปิดให้ชมวันที่ 8 มกราคม – 18 เมษายน 2564 ที่ MODA Gallery ชั้น 2 ริเวอร์ ซิตี้ แบงค็อก

ไหนๆ ก็มาแล้ว อย่าลืมพกกล้องมาถ่ายรูปบริเวณด้านในหรือด้านนอกริเวอร์ ซิตี้ แบงค็อก ของเราที่คุณประทับใจ ลุ้นรางวัลเวิร์คช็อปกับ Leica Camera Thailand และรางวัลอื่นๆ อีกมากมาย งานนี้สนับสนุนการพิมพ์ภาพที่ส่งเข้ามาประกวดโดย Canon Thailand

รายละเอียดเพิ่มเติมที่ https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1ZTlJNvZnLK7mUpI-q5nr4KLK6yIh4E1W