เอดูอาร์ มาเนต์ (Édouard Manet) และภาพนู้ดอื้อฉาวแห่งศตวรรษที่ 19

นิทรรศการ The Impressionists นำเสนอเรื่องราวของเหล่าศิลปินผู้ปฏิเสธกฎเกณฑ์จนเกิดเป็นศิลปะลัทธิใหม่ที่ชื่อว่าอิมเพรสชั่นนิสม์ (Impressionism) เรื่องราวต่อไปนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับเอดูอาร์ มาเนต์ (Édouard Manet) หนึ่งในสมาชิกของกลุ่มบาติญอลส์ (The Batignolles Group) หรือเหล่าศิลปินอิสระที่มารวมตัวกันที่คาเฟ่ เกบัวส์ (Café Guerbois) ซึ่งตั้งอยู่ ณ ถนนบาติญอลส์ ในกรุงปารีสจึงเป็นที่มาของชื่อ แม้มาเนต์จะคบค้าสมาคมกับศิลปินผู้ก่อตั้งลัทธิอิมเพรสชั่นนิสต์คนอื่นๆ แต่ผลงานของก็มีสไตล์เป็นของตัวเอง เขาใช้สีดำวาดภาพในขณะที่คนอื่นๆ ใช้สีโทนพาสเทล

ผลงานหลายชิ้นของมาเนต์ในเวลานั้นเป็นที่อื้อฉาว (ถ้าในปัจจุบันก็เรียกว่าติดเทรนด์ทวิตเตอร์) เขาไม่ได้เรียนในโรงเรียนสอนศิลปะมาตั้งแต่แรกแต่ท้ายที่สุดด้วยความดื้อรั้นทำให้พ่อของเขายอมให้เขาเป็นศิลปิน เมื่อเริ่มมาจับงานศิลปะ มาเนต์ชอบไปพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์เพื่อดูผลงานและวาดภาพเลียนแบบผลงานของศิลปินชั้นครูในยุคเรอเนสซองส์ (Renaissance) อย่างทิเชียน (Titian) และราฟาเอล (Raphael) ผู้นิยมวาดภาพหญิงสาวเปลือยกายให้ดูราวกับเทพธิดาในอุดมคติ แต่มาเนต์ผู้แหกข้อใส่ลายเซ็นของตัวเองลงไปด้วยการนำเสนอภาพของหญิงสาวร่างกายเปลือยเปล่าแบบมนุษย์ทั่วไปที่ห้อมล้อมด้วยชายหนุ่มที่สวมเสื้อผ้า ทำให้ผลงานของเขาถูกวิจารณ์อย่างรุนแรงในเวลานั้นว่าไม่เหมาะสมที่จะเอาผลงานชั้นครูมาบิดเบือนแบบนี้และประเด็นที่นำเสนอในภาพก็เป็นสิ่งที่สังคมในเวลานั้นรับไม่ได้

มาเนต์วาดภาพ Le Déjeuner sr L’herbe (Luncheon on the Grass) ในปี 1863 และส่งไปให้กรรมการพิจารณาคัดเลือกเพื่อให้ไปจัดแสดงใน Paris Salon นิทรรศการประจำปีที่ศิลปินในเวลานั้นอยากมีผลงานไปจัดแสดง ซึ่งผู้คัดเลือกผลงานคือกลุ่มอนุรักษ์นิยมอย่างสถาบันวิจิตรศิลป์นั่นเอง ทำให้ภาพนู้ดหญิงสาวนั่งปิคนิคในสวนกับหนุ่มๆ ชนชั้นกลางถูกปฏิเสธ แต่มาเนต์ก็ยังยืนกรานที่จะจัดแสดงผลงานนี้ให้ได้ เขาและศิลปินคนอื่นๆ ที่ไม่ได้รับการคัดเลือกจึงร่วมกันจัดนิทรรศการ Salon of the Refused ขึ้นมา

ถึงแม้ประเด็นที่มาเนต์นำเสนอในภาพของเขากลายเป็นเรื่องอื้อฉาวบนหน้าหนังสือพิมพ์ แต่เขาก็ยังคงเดินหน้านำเสนอผลงานในทิศทางนี้ มาเนต์นำภาพ Olympia ที่วาดเสร็จในปีเดียวกันไปจัดแสดงในนิทรรศการ Salon of the Refused ในปี 1865 คราวนี้เป็นภาพหญิงสาวเปลือยเปล่านอนอยู่บนเตียงแบบไม่แยแส เธอคือฌาน ดูวาล (Jeanne Duval) ภรรยาลับของโบเดอแลร์ (Baudelaire) กวีคนสำคัญแห่งยุค ข้างๆ กันมีหญิงรับใช้เป็นชาวผิวสียืนถือช่อดอกไม้ที่ชู้รักส่งมาให้

ความหัวรั้นและปฏิเสธกฏเกณฑ์ของมาเนต์นั้นไม่ได้ต่างอะไรจากเรื่องราวของศิลปินดังอีกหลายคนที่ขีดเขียนไว้ในประวัติศาสตร์ศิลปะที่เรียกว่าดื้อจนได้ดี และนี่คือเรื่องราวข้างหลังภาพอิมเพรสชั่นนิสต์ที่นำเสนอไลฟ์สไตล์ของผู้คนและวิวทิวทัศน์ของธรรมชาติที่งดงาม แต่จริงๆ แล้วเบื้องหลังคือความแหกกฎของศิลปินในเวลานั้นที่ปูทางไปสู่ศิลปะสมัยใหม่ ที่คุณอาจไม่เคยรู้จนได้มาดูนิทรรศการ The Impressionists

ริเวอร์ ซิตี้ แบงค็อก เปิดทำการตามปกติพร้อมมาตรการป้องกันการระบาดของโควิด-19 อย่างเคร่งครัด เราจำกัดจำนวนผู้ชมในนิทรรศการพร้อมกันไม่เกิน 200 ท่าน อย่าลืมนำเสื้อหนาวมาด้วยนะครับ

ซื้อบัตรได้ที่ https://www.zipeventapp.com/e/theimpressionists และ The Gallery Shop บริเวณทางเข้าหลักชั้น 1

สมาชิก RCB Friends รับส่วนลด 10% สมัครเป็นสมาชิกฟรี พร้อมอัพเดทนิทรรศการและอีเว้นต์ต่างๆ ก่อนใคร และได้ส่วนลดเมื่อซื้อสินค้าที่เข้าร่วมรายการอีกด้วย
สมัครเป็นสมาชิกได้ที่ https://forms.gle/7Vm2yBDMCxMy99uD6