ท้องฟ้ายามค่ำคืนของ วินเซนต์ แวน โก๊ะ

ถ้าพูดถึงภาพทิวทัศน์ยามค่ำคืนของวินเซนต์ แวนโก๊ะ หนึ่งในภาพแรก ๆ ที่เรานึกถึงต้องมีภาพท้องฟ้าสีน้ำเงินที่พร่างพราวไปด้วยดวงดาวที่มีต้นไซเปรส (ต้นไม้ที่แวน โก๊ะชอบที่สุด) แผ่กิ่งก้านอยู่ด้านซ้ายของภาพอย่าง The Starry Night (1889) อยู่ด้วยอย่างแน่นอน

แวน โก๊ะ หลงใหลในมนต์เสน่ห์ของกลางคืนเป็นอย่างมาก โดยเขาเคยกล่าวถึงช่วงเวลากลางคืนไว้ในจดหมายที่เขาเขียนถึงธีโอน้องชายของเขาว่า “บ่อยครั้งที่ฉันรู้สึกว่ากลางคืนนั้นมีชีวิตชีวาและเต็มไปด้วยสีสันมากกว่ากลางวัน” (“It often seems to me that the night is much more alive and richly coloured than the day.”)

นอกจากภาพ The Starry Night ที่เรียกได้ว่าเป็นซิคเนเจอร์แล้ว ยังมีอีกภาพหนึ่งที่รวมสององค์ประกอบที่แวน โก๊ะหลงใหลเข้าไว้ด้วยกัน (ท้องฟ้ายามค่ำคืนและต้นไซเปรส) นั่นก็คือภาพ Road with Cypress and Star (1890) ถึงแม้ว่าภาพนี้อาจจะไม่ได้โด่งดังเหมือนกับภาพ The Starry Night แต่ทั้งสองภาพมีองค์ประกอบที่เหมือนกันอยู่หลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นท้องฟ้ายามค่ำคืน ต้นไซเปรส ดวงดาว และพระจันทร์เสี้ยว 

Road with Cypress and Star เป็นภาพวาดชิ้นสุดท้ายที่เขาวาดขึ้นในแซ็งต์-เรมีย์-เดอ-โพรวองซ์ประเทศฝรั่งเศส ซึ่งถ้าใครจะไปตามรอยหามุมตามในภาพนี้อาจจะต้องผิดหวังเพราะมุมมองในภาพนี้ไม่ใช่ฉากทิวทัศน์ที่แท้จริง แต่เป็นองค์ประกอบของสัญลักษณ์หรือภาพที่มีความสำคัญต่อแวน โก๊ะ ที่สะท้อนความรู้สึก ณ ตอนนั้นของเขา

เราอาจพูดได้ว่าต้นไซเปรสเป็นตัวเอกของภาพนี้ ลำต้นของมันตั้งตระหง่านอยู่กลางภาพ แผ่ขยายกิ่งก้านของมันสู่ท้องฟ้ายามค่ำคืน ภาพคู่หูนักเดินทางที่เดินอยู่บนถนน และนั่งอยู่ในเกวียนสะท้อนถึงความปรารถนาลึก ๆ ของแวน โก๊ะ ที่อยากมีเพื่อนคู่คิดร่วมเดินทางไปกับเขา

นอกจากนี้นักประวัติศาสตร์ศิลปะยังชื่อว่าภาพนี้สะท้อนถึงความคิดของแวน โก๊ะที่คิดว่าชีวิตของเขาใกล้เดินทางมาถึงจุดจบ ต้นไซเปรสและท้องฟ้าที่แต่งแต้มด้วยลายเส้นที่หมุนวนนั้นสื่อถึงชีวิตในจักวาลอันเป็นนิรันดร์  ส่วนตำแหน่งของดวงดาวสองดวงในภาพ และพระจันทร์อาจมาจากการปรากฏการณ์บนท้องฟ้าในวันที่ 20 เมษายน 1890 ที่ดาวพุธและดาวศุกร์โคจรมาอยู่เกือบระนาบเดียวกัน ห่างกันแค่เพียง 3 องศาเท่านั้น และแสงของทั้งสองดาวเปล่งประกายสว่างเท่า ๆ กับดาวซิริอุส

และนี่ก็คืออีกหนึ่งภาพท้องฟ้ายามค่ำคืนของแวน โก๊ะ ที่มีเสน่ห์ไม่แพ้กับผลงานภาพอื่น ๆ ของเขาเลย

แล้วท้องฟ้ายามค่ำคืนของเพื่อน ๆ ล่ะ เป็นแบบไหน?